حسن شکری – رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مد ظله العالی) درباره رسالت روشنگری و جهاد تبیین فرموده است: شما جوانان عزیز و دانشجویان عزیز که به معنای واقعی کلمه میوه‌ دل ملت و امید آینده‌ این کشورید، به مسئله‌ «تبیین» اهمیت بدهید. خیلی از حقایق هست که باید تبیین بشود. در قبال این حرکت گمراه‌کننده‌ای که از صد طرف به سمت ملت ایران سرازیر است و تأثیرگذاری بر افکار عمومی که یکی از هدف‌های بزرگ دشمنان ایران و اسلام و انقلاب اسلامی است و دچار ابهام نگه‌داشتنِ افکار و رها کردن اذهان مردم و به‌خصوص جوان‌ها، «حرکت تبیین» خنثی‌کننده‌ این توطئه‌ دشمن و این حرکت دشمن است. هر کدام از شما به عنوان یک وظیفه، مثل یک چراغی، مثل یک نوری پیرامون خودتان را روشن کنید. امروز خوشبختانه میدان باز است برای انتشار افکار. این فضای عمومی در کنار مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاورد، برکات بزرگی هم دارد؛ می‌توانید افکار درست را، افکار صحیح را منتشر کنید؛ پاسخ به اشکالات را، پاسخ به ابهام‌آفرینی‌ها را در این فضا با استفاده‌ از این امکان منتشر کنید و می‌توانید در این زمینه به معنای واقعی کلمه جهاد کنید. البته اصل قطعی در این باب، این است که بایستی از شیوه‌ اخلاقی در این کار پیروی کرد. از این کاری که بعضی‌ها در فضای مجازی یا در مطبوعات و در مقاله‌ها و اینجا و آنجا انجام می‌دهند که با دشنام، با تهمت و فریب و دروغ با افکار عمومی مواجه می‌شوند، باید به‌شدت اجتناب کرد. بایستی حقایق را با منطق قوی، سخن متین و عقلانیت کامل، همراه با زینت عاطفه و عواطف انسانی و به‌کارگیری اخلاق منتشر کرد. امروز همه‌‌ ما بایستی در این میدان حرکت بکنیم؛ هر کدام به نحوی و با سهمی که در این راه داریم. امیدوارم ان‌شاء‌الله خدای متعال همه‌ شماها را موفق کند. جوان‌های ما امروز بحمدالله مجهزند؛ مجهز به فکر، مجهز به عقلانیت، مجهز به آگاهی‌های فراوان و می‌توانند در این زمینه‌ها خیلی تلاش کنند. خودتان را آماده کنید، این تجهیزات را در خودتان افزایش بدهید و به معنای واقعی کلمه خودتان را مجهز کنید و در این میدان وارد بشوید.
انقلاب اسلامی ایران در شرایطی وارد چهل‌وسومین سال حیات شکوهمند و پرثمر خود شده است که دشمنان نظام و این سرزمین از هیچ تلاش مذبوحانه‌ای برای تضعیف و زیر سوال بردن دستاوردهای انقلاب و برجسته‌سازی ضعف‌ها و کاستی‌ها فروگذار نکرده‌اند. به گونه‌ای که دشمن در سالیان اخیر شبکه و کمپین رسانه‌ای و تبلیغاتی گسترده‌ای را برای اثرگذاری بر افکار عمومی و ایجاد فاصله بین مردم و حاکمیت راه‌اندازی کرده است.
بر همین اساس و با درک به موقع و هوشیارانه تهاجم تبلیغاتی دشمن در چارچوب جنگ نرم و شناختی، رهبر معظم انقلاب فرمان عمومی «جهاد تبیین» را اعلام کرده‌اند. جهاد تبیین را باید یکی از مهم‌ترین مفاهیم سیاسی و اجتماعی اعلامی رهبر معظم انقلاب در ۳ دهه گذشته و مهم‌ترین فرمان عمومی در دوران پس از بیانیه گام دوم انقلاب دانست. آنچه از کلام و بیان رهبر قابل تفسیر و برداشت است این است که جهاد تبیین قوام‌بخش و مکمل بیانیه گام دوم انقلاب است که کم‌توجهی و غفلت از آن، به حاشیه رفتن بیانیه گام دوم انقلاب را به همراه خواهد داشت.
در باب اهمیت جهاد تبیین، مقام معظم رهبری فرموده اند: «جهاد تبیین» یک فریضه است «جهاد تبیین» یک فریضه‌ قطعی و یک فریضه‌ فوری است و هر کسی که می‌تواند (باید اقدام کند.) یکی از مهم‌ترین وظایفی که نهادهای انقلابی و متولی جهاد تبیین و همچنین مسوولان و فعالان سیاسی، رسانه‌ای و اجتماعی برعهده دارند، تبیین تئوریک و دقیق مفهوم راهبردی «جهاد تبیین» است. در همین راستا، پاسخ به این پرسش‌ها در راستای تئوریزه کردن جهاد تبیین ضروری است: مبانی فقهی و فلسفی جهاد تبیین کدامند؟ مبانی نظری جهاد تبیین چیستند؟ چارچوب و منظومه مفهومی جهاد تبیین چگونه قابل ترسیم است؟ هدف از جهاد تبیین چیست؟ استراتژی اجرا و پیشبرد جهاد تبیین چیست؟روش‌های موثر جهاد تبیین چیستند؟ ابزارها و لوازم آن کدامند؟ نهادهای متولی جهاد تبیین کدامند؟ نقش جامعه و جریان‌های انقلابی در پیشبرد این فرمان انقلابی چیست؟ نسبت جهاد تبیین با گذشته، حال و آینده انقلاب چیست؟ و..اینها از مهم‌ترین پرسش‌هایی است که حول محور جهاد تبیین قابل طرح است. پرسش‌هایی که نیازمند پاسخ دقیق، مستدل و چارچوب‌مند هستند. در همین رابطه، قصد داریم در این یادداشت به این پرسش بپردازیم که نسبت جهاد تبیین با گذشته، حال و آینده انقلاب چیست؟
تبیین تاریخ؛ جنگ روایت‌ها- بخش مهمی از جهاد تبیین به گذشته و تبیین واقعیات و حقایق آن مربوط می‌شود. در واقع، تبیین تاریخ بخش جدایی‌ناپذیر و اساسی جهاد تبیین است؛ به ویژه در رابطه با تاریخ پیش و پس از انقلاب. دشمنان انقلاب و نظام اسلامی در یک جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی بی‌سابقه و با ابزارهای مختلف رسانه‌ای، هنری، سینمایی و… به دنبال زیر سوال بردن دستاوردهای انقلاب، برجسته‌سازی نقاط قوت دوران پیش از انقلاب و ایجاد سرخوردگی عمومی از انقلاب هستند. به همین جهت است که روزانه شاهد تولید محتوای رسانه‌ای و هجمه رسانه‌ای گسترده‌ای در قالب کلیپ، عکس‌نوشته، کتاب، مقاله و… از سوی رسانه‌ها و موسسات معاند نظام و انقلاب هستیم که تلاش دارند با یک مقایسه جهت‌دار، تحریف‌شده و غیرواقعی از شرایط و وضعیت قبل و بعد از انقلاب، واقعیات تاریخی وقوع انقلاب اسلامی و دستاوردهای ۴۳ ساله آن را تحریف و تضعیف کنند. لذا ضروری است در فریضه تبیین، توجه ویژه‌ای به تاریخ انقلاب، روایت واقعی آن و جلوگیری از تحریف واقعیات داشت. دشمن با هدف قرار دادن گذشته انقلاب و تطهیر آنچه مردم ایران علیه آن انقلاب کردند، در پی تضعیف بنیان‌های فکری و ایدئولوژیک انقلاب هستند. به همین جهت و در راستای حفظ جلوگیری از تضعیف بنیان‌های عقیدتی و فکری انقلاب اسلامی، لازم است تبیین تاریخی مورد نظر قرار گیرد و جدی گرفته شود.
تبیین حال؛ فوریت- در شرایط حساس و پیچیده کنونی که دشمن تهاجم گسترده‌ای را در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای و تبلیغاتی علیه مردم ایران و انقلاب اسلامی راه‌اندازی کرده است، همان‌طورکه رهبر انقلاب فرمان داده‌اند و فرموده‌اند، ورود به جهاد تبیین هم قطعی است و هم فوری، لذا اگر در جنگ‌شناختی فعلی، دشمن بتواند بر افکار و اراده عمومی ایرانیان غلبه کند، هم گذشته تحریف خواهد شد و هم چشم‌انداز آینده تیره خواهد بود.
تبیین آینده؛ امید- جهاد تبیین بیش از هر چیزی معطوف به آینده است. یکی از مهم‌ترین اهداف دشمن در جنگ‌شناختی علیه انقلاب اسلامی، کشتن امید به آینده در نزد افکار عمومی است. در واقع، دشمن با تحریف تاریخ و گذشته انقلاب و تهاجم چندبعدی در وضعیت کنونی، به دنبال ناامید کردن مردم از آینده انقلاب است. دشمن قصد دارد از این طریق انگیزه و اراده عمومی برای همراهی مردم با انقلاب را از بین ببرد. انقلابی که پشتوانه اصلی آن مردم هستند. لذا، در جهاد تبیین بر همگی واجب است تا آینده‌ای روشن براساس واقعیات و عقلانیت به مردم نشان دهند.
بر همین اساس، رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند که در چنین صحنه‌ای و با شناخت دقیق مختصاتِ نقشه دشمنان است که جوانان باید وارد میدان «جهادِ تبیین» شوند: «کار باید این باشد که به مردم امید بدهید و اطمینان بدهید. اگر مردم ناامید شدند، اعتماد خودشان را از دست دادند، متزلزل شدند، شکست قطعی است… این امید را باید زنده نگه داشت. عامل اصلی پیروزی، در صحنه بودن مردم است؛ عامل در صحنه بودن مردم، امید و اطمینان آنهاست.»
«تزریق ناتوانی و نومیدی به جامعه ایران»، «القای مردم‌سالاری واقعی ایران به عنوان دیکتاتوری»، «تبیین‌های دروغ و غیرواقعی و تحریف حقایق تاریخی از جمله درباره رژیم فاسد، وابسته، دیکتاتور و به‌شدت ضعیف ستمشاهی»، «کوچک جلوه دادن پیروزی‌ها و برجسته کردن نقاط ضعف»، «کارشکنی و تحریم» از جمله مواردی است که دشمن در جنگ‌شناختی خود علیه ملت ایران دنبال می‌کند و ضروری است در جهاد تبیین اعلام‌شده از سوی مقام معظم رهبری، بدان توجه ویژه‌ای شود.